İşte İsmail Vefa Ak’ın yazısı;
Vergi ve maliye alanında birçok kanunun yürürlüğe girdiği, TBMM’nin çok yoğun çalıştığı bir dönemi geride bıraktık. Mart ayı başında ilk olarak uzun zamandır beklenen EYT Yasası yürürlüğe girdi. Akabinde vatandaşların ve mükelleflerin devlete olan borçlarını yapılandırarak ödeme kolaylığı sağlayan 7440 sayılı Kanun çıkarılmıştır. Kanun; Vergi, SGK primi, idari para cezası ve trafik cezası gibi kamu alacaklarının taksitli olarak ödenmesini sağlar.
Elbette bu Kanun sadece borç yapılandırmasını kapsamıyor. Aynı zamanda matrah artırımı, işletme kayıtlarının düzeltilmesi gibi birçok düzenleme de Kanun’da mevcuttur. Ayrıca, deprem nedeniyle bazı mükelleflerden ek vergi tahsil edilmesi, genç girişimci muafiyet tutarının güncellenmesi, depremden etkilenen askerlere yapılacak nakdi yardımlar gibi birçok düzenleme de Türkiye ile birlikte hayata geçirildi. bu yasa.
İŞ KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ
7440 Sayılı Kanun ile getirilen “işletme kayıtlarının düzeltilmesi uygulaması” gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerini yakından ilgilendirmektedir. Yasaya göre; işletmede var olan ancak kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar kanunen tescil edilebilir. Veya işletmede olmadığı halde kayıtlarda görünmesi Bu değerler, fatura düzenlenmesi ve tüm vergi yükümlülüklerinin yerine getirilmesi kaydıyla kaydedilebilir ve beyan edilebilir. Bu sayede mükelleflere kayıtlarını fiili duruma uyarlama imkanı sağlanmaktadır.
İş kayıtlarının düzeltilmesi kapsamına ayrıca mevcut nakit miktarı ve ortaklardan alacak fiyatları da dahildir. Bu uygulamadan asıl bilançoya göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri faydalanabilir. Uygulama kapsamında; 31 Aralık 2022 tarihi itibariyle bilançoda yer alan ancak fiilen faaliyette olmayan yazarkasalarve işletmenin ana işi dışındaki süreçler nedeniyle. ortaklarının borçları, vergi dairesine beyan edilir. Mayıs ayı sonuna kadar beyan edilen fiyatlar üzerinden %3 oranında vergi ödenmekte ve böylece fiili duruma uygun olarak işletme kayıtları yapılmaktadır. Ortaklardan alacakların beyanı, ortaklara olan borçlar düşüldükten sonra kalan net alacaklar üzerinden yapılır.
GRUP ŞİRKETLERİ İÇİN DEĞERLİ BİR DÜZENLEME
Şirketler iş hayatının olağan akışı içerisinde nakit ihtiyaçlarını karşılamak için küme içi borçlanmaya başvurabilmektedirler. Mevzuatımıza göre; İşletmenin ana faaliyet konusu dışında kalan bu borçlanmalara emsallerine uygun faiz hesaplanması gerekmektedir. Diğer bir deyişle, borç veren ortak veya iştirak, borç verme işlemini bedelsiz yapamaz. Ödünç verilen paraya hesaplanacak faiz emsallerine göre çok yüksek veya düşük olamaz. Ayrıca KDV mevzuatına göre; Şirketin ortağına veya iştirakine borç vermesi KDV’ye tabidir. Aylık KDV transferleri üzerinden hesaplanan faiz gelirleri üzerinden de KDV hesaplanmalıdır.
Firmaların finansal açıdan sıkıntıya düştüğü bu son dönemlerde küme firmaları arasında borç para verme süreçlerinin ciddi anlamda arttığını söyleyebiliriz. Birçok mükellef risk alarak bu borç tutarlarına faiz hesaplamamakta, KDV ve kurumlar vergisi yükümlülüklerini yerine getirmemektedir. Mevcut ekonomik konjonktürde birçok kümelenme şirketinin bu borçları ödemesi mümkün değil.
7440 sayılı Kanun bu durumdaki şirketler için değerli bir fırsat sunuyor. Çünkü makul bir oranda %3 oranında vergi ödenerek mali tabloların gerçeğe uygun olması sağlanmaktadır. Aynı zamanda -borç ödenmediği sürece- geçmişin ve hatta geleceğin vergi yüklerinden de kurtulmuş olur. Bu işletmeler için çok büyük bir fırsat.
KİTAP KAYITLARININ DA DÜZELTİLMESİ GEREKİYOR
Uygulama kapsamında ortaklarından veya iştiraklerinden alacaklı olan şirket bu alacaklarını beyan etmekte ve %3 oranında vergi ödeyerek alacaklarını silmektedir. Normalde yapılan beyan üzerine defter kayıtlarının düzeltilmesi gerekir. Kayıtlardan düşülen alacak bedelinin karşılığı kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınır veya fiilen kesintili bir hesaba kaydedilir. Muhasebe girişi en kolay şekilde aşağıdaki şekilde yapılır.
____________________________ / ________________________________________
689 DİĞER OLAĞANÜSTÜ EXP. VE zar. veya XXX
(Kanunsuz Harcama)
296 KALICI HESAP
136 DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR XXX
131 XXX ORTAKLARDAN ALACAKLAR
231 XXX ORTAKLARDAN ALACAKLAR
____________________________ / ________________________________________
Ödenen vergi ve silinen alacak hiçbir şekilde vergi matrahından indirilemez.
Peki, borcu kapanan bir şirket için yani borcundan kurtulan bir şirket için bu ne anlama geliyor?
BORÇ TAKAS ETMEK, BORÇ TARAFINDAN GELİR ELDE ETMEK DEMEKTİR
Alacaklının uygulama kapsamında alacakları kayıtlardan düşerek muhasebe kayıtlarını düzeltmesi gerekmektedir. Ancak borçlu da bu işleme uygun olarak kayıtlarını düzeltmek ve borcunu kayıtlardan silmek zorundadır. Alacağın kayıtlardan çıkarılması, yani bir şekilde silinmesi; esasen borcu silinen şirket için elde edilen bir geliri ifade eder. Çünkü borcu silinen şirket aldığı borcun faiz ve anaparasını ödemekten kurtulur. Alınan borç, mahsup tarihi itibariyle gelir haline gelir. Bu nedenle borçlu, bu borcu muhasebe kayıtlarından çıkarıp gelir olarak kaydetmek zorundadır.
KÜMELENME ŞİRKETİNE BORCU TEMİZLENEN BİR VERGİ UYGULANABİLİR!
Daha önce 6736 veya 7143 sayılı af kanunlarında ortaklardan olan alacakların kayıtlardan düşülmesi uygulaması vardı. Ortağına veya iştirakine verdiği borçtan dolayı kanundan yararlanan ve kanunen kabul edilmeyen giderler yazarak alacak hesaplarını kapatan birçok şirket olmuştur. O zamanlar bu kanunların uygulanmasında borçlu tarafından nasıl bir işlem yapılacağı merak konusuydu. Kanunlarla ilgili olarak düzenlenen tebligatlarda borçlunun yapacağı işlemler yazmıyordu.
Nitekim 6736 sayılı Kanunun uygulanması açısından Maliye Bakanlığının görüşü istenmiştir. Maliye de borç silme işlemini gelir olarak kabul etmiş ve kurum menfaatinin tespitinde dikkate alınması gerektiği görüşünde bulunmuştur. Bu görüş bugüne kadar çıkarılan af kanunlarında olduğu gibi 7440 sayılı Kanun için de geçerlidir. Buna göre; Cari hesapta izlenen borç bedelinin “331 Ortaklara Borçlar” hesabından düşülmesi ve “679 Diğer Olağanüstü Gelir ve Kârlar” hesabına kaydedilerek kurum faizine dahil edilmesi gerekmektedir.
____________________________ / ________________________________________
331 XXX ORTAKLARA BORÇLAR
679 DİĞER OLAĞANÜSTÜ GELİRLER/KARLAR XXX
____________________________ / ________________________________________
Bu durumda borçlu küme şirket adına 2023 yılı için ek kurumlar vergisi yükü doğması ihtimali bulunmaktadır. Bu nedenle, küme içi borç bağlantıları ağır olan ve iş kayıtlarını düzeltme kararlarından yararlanmak isteyen şirketler, borçlu küme şirketinin durumunu da göz önünde bulundurmalıdır. Aksi takdirde, aftan yararlanarak %3 oranında vergi ödeyeceği gibi, diğer küme şirket de silinen borç bedeli üzerinden %20 oranında kurumlar vergisi ödeyebilir. Tek bir şirket için kayıtlar silinirken küme olarak ek bir vergi yükü ile karşılaşılabilir. Hesap buna göre yapılmalıdır. Bize söyle…
İsmail Vefa AK
Twitter: @Ismail_Vefa_AK
