Yıllık bütçe, özellikle işletmeler için en değerli finansal parametrelerden biridir. Birçok şirketin yıllık varlıklara göre yaptığı bütçe planlaması, yıl sonuna yaklaşırken mali durumunu düzeltmek isteyenler için faydalı olabilir.
O halde, başarılı bir yıllık bütçenin olmazsa olmazlarını birlikte inceleyelim!
1. Kâr Zarar Tablolarının İncelenmesi
Başarılı bir yıllık bütçe planlamasının ilk adımı, önceki yılların mali hesaplarını gözden geçirmektir. Geleceğe yönelik büyüme hedeflerinin gerçekleşebilmesi için geçmiş iki yılın kar ve zarar tablolarının kontrol edilmesi gerekmektedir. Son iki yılın ortalama değerleri, yıl boyunca maliyet artışını izlemek için uygun bir sistemdir. Ancak buradaki veriler enflasyon ve diğer değişken parametrelere göre ayarlanmalıdır.
2. Tüketim Analizi Yapmak
Herhangi bir bütçe, harcama kontrolü ile başlamalıdır, ancak maliyet analizi, özellikle yıllık bütçe planlamasında büyük değer taşır. Harcamaları daha yakından incelemek hangi harcama türünün daha fazla olduğunu anlamanızı sağlar. Maliyet analizi yaparak sigorta, kira gibi sık yapılan harcamaları nasıl azaltacağınızı belirleyebilirsiniz. Ayrıca şirket devamlılığı için işçilik maliyetlerini ve operasyonel kontrolü yeniden değerlendirebilirsiniz.
3. Sermaye Harcamalarının Kontrolü
sermaye harcamaları; Şirketin ihtiyaç duyduğu temel set ekipman, donanım ve yazılım ihtiyaçlarını ve diğer demirbaşları kapsayan giderlerdir. Örneğin; Şirketin yeni çalışanlara veya ekipmana ihtiyacı varsa, bu masrafları önceden planlamak son derece değerlidir. Bu süreç maliyetli olabileceğinden, araştırmaya zamanında başlamak ve mümkünse erken fikir birliğine varmak daha karlı olabilir.
4. Nakit Akışını Hesaplama
Yıllık bütçe hazırlanırken nakit akışının yakından takip edilmesi gerekmektedir. İşletmelerin satış yapmadan önce envantere ihtiyaç duyması veya satın almak için nakit bulundurması gibi durumlar buna en iyi örnektir. Böyle sıkıntılı zamanlarda şirketin borçlanarak işlemleri tamamlamaması için gelir tablosunu daha verimli kullanabilir ve etkin bir nakit akışı sağlayabilirsiniz.
5. Bütçeleri Karşılaştırma
Bütçenin sistematik olarak oluşturulması değerleme ve uygulanabilirlik açısından kolaylık sağlamaktadır. Bunun için yıllık gelir ve giderleri 12’ye bölerek aylık veri elde edebilir, bu durumda her ayın bütçesini karşılaştırabilirsiniz. Bu sayede ideal oranların altında kalan sonuçları veya kazanç getiren gelişmeleri daha hızlı analiz edebilir ve şirketin finansal yapısını etkin bir şekilde koruyabilirsiniz.
6. Diğer Departmanlara Danışmanlık
Gelecek için yıllık bütçeyi planlarken farklı departmanlardan gelen girdileri denetlemek değerlidir. Örneğin; satış departmanı, satış gelirini artırma konusunda değerli tavsiyeler verebilir veya üretim departmanı, üretim maliyetlerini en aza indirmenize yardımcı olabilir. Bu nedenle, şirketin genel başarısı için, farklı birimlerden uzmanların fikirleri yıllık bütçe planında yer almalıdır.
7. Bütçe Fizibilitesini Kontrol Etme
Etkili bir bütçe hazırlamak için fizibilite raporlarının değerlendirilmesi gerekir. Gelir hedeflerine mantıklı ve gerçekçi bir yaklaşım, bütçelemenin yerinde olduğu anlamına gelir. Gerçeklikten ve uygulanabilirlikten uzak planlamalar, öngörülemeyen zorluklara yol açabileceği için nakit akışı sorunları yaratır.
8. Gelecek Harcamaların Belirlenmesi
Hedef bazlı ileriye dönük harcama yapmak, harcamaları önceden planlamak anlamına gelir ve şirketin büyümesi adına çok değerlidir. Bunun için departman ve kategori bazında 12-24 aylık verileri kullanarak bütçe oluşturabilirsiniz. Genel olarak, gelecekteki hangi harcamaların gerekli olduğunu belirlemek ve stratejik atılımlar yapmak, şirketin daha hızlı gelişmesini sağlar.
9. Bilgiye Dayalı Güncelleme
Gerektiğinde güncelleme ve yeni bir modele geçiş de yıllık bütçe hazırlama sürecinde değerli hususlardır. Yıllık bütçe sürecini kolaylaştırmanın en ideal yolu oluşturulan modeli sonraki bir, üç, beş aylık dönemlerde sürekli güncellemektir. Esasen şirket günlük olarak tüketim ve gelir takibi yaptığı için bu verileri bir sonraki yılın bütçe planına dahil edebilir, böylece daha etkin bir bütçe planı oluşturabilirsiniz.
10. Erken Başlamak
İşin en değerli adımlarından bir diğeri de geç olmadan, hatta olabildiğince erken işe başlamaktır. Daima ileriyi düşünmek ve bir sonraki adımı planlamak şirketinizin büyümesini kolaylaştırır. Ayrıca olası problemlere karşı etkili analizler üretmenizi sağlar. Önünüzde yeterince zamanın olması, daha verimli bir bütçe hazırlamak anlamına da gelir. Bu durumda hem ileriye dönük transfer masraflarını hem de şirketin ihtiyaçlarını daha doğru bir şekilde belirleyebilirsiniz.
